Ton Cornelissen: werken aan een vitale Peel

Gepubliceerd op
Ooit was de Peel een uitgestrekt moerasgebied, duizend vierkante kilometer hoogveen, onbegaanbaar en vol mysterie. Tegenwoordig is dit landschap ingrijpend veranderd: we vinden er kwetsbare natuur, landbouwbedrijven en dorpen die met elkaar verbonden zijn door één gemeenschappelijke vraag: hoe zorgen we dat de Peel vitaal blijft, voor mens én natuur?
  • Thema:
  • Provincie:

Die vraag houdt Ton Cornelissen, strateeg bij Waterschap Aa en Maas, dagelijks bezig. Met ruim twintig jaar ervaring is hij een verbinder pur sang. “Ik heb van mijn hobby mijn beroep gemaakt,” zegt hij met een glimlach. “Ik praat graag, vooral ook met mensen in het gebied zelf. Alleen vanuit het gebied kunnen we samen de toekomst vormgeven.”

De uitdagingen in de Peel zijn groot. Droogte bedreigt landbouw en natuur, terwijl boeren zich afvragen welk perspectief er nog is. Sommige agrariërs stoppen, anderen zoeken naar nieuwe verdienmodellen. “Ik zie moedige boeren die willen extensiveren, maar pas durven stappen te zetten als ze weten dat de spelregels niet bij wijze van spreken morgen alweer veranderen,” vertelt Ton. “Die onzekerheid is verlammend. We moeten ons niet laten gijzelen door de complexiteit, maar elkaar helpen te veranderen door te gaan doen, stap voor stap.”

Voor Ton gaat het om veerkracht: het vermogen van mensen en gebieden om zich aan te passen. Daarbij spelen samenwerking en vertrouwen een sleutelrol. Hij werkt nauw samen met partners als de Provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, lokale werkgroepen en gemeenten. “Als het gebied zelf eigenaarschap durft te pakken, dan moeten we een duidelijke richting geven en ondersteunen. Het gesprek moet aan de keukentafel plaatsvinden, niet alleen in vergaderzalen.”

Inspiratie haalt Ton uit het hele land, bijvoorbeeld uit gebiedsprocessen zoals FoodValley of het Groene Hart. Hij vergelijkt het met alleen of samen sporten in de sportschool: “Alleen kies je al snel de makkelijke weg, samen met een trainer naast je, of in een groep daag je elkaar uit om een tandje bij te zetten. Dat geldt net zo voor gebiedsontwikkeling.”

Binnen Novex De Peel en een Gebiedsgerichte aanpak als de Vitale Peel zoekt Ton naar integrale oplossingen. Niet alleen stikstof of water, maar de volle breedte van de opgaven. Hij gelooft niet in één medicijn, maar in maatwerk en creativiteit. “Daarom nodigen we mensen - in het algemeen, maar op 30 oktober in het bijzonder - uit om mee te denken, met hun eigen ervaring en kennis. Alleen zo krijgen we een gezamenlijke visie die gedragen wordt.”

Hoewel beleidswisselingen en uitgestelde fondsen soms ontmoedigen, blijft Ton hoopvol. “Sommige mensen willen niet veranderen, maar de meesten durven gewoon niet door onzekerheid. Het is onze taak om zekerheid en perspectief te bieden, zodat investeringen ook echt renderen.”
Ton ziet de rol van het waterschap veranderen. “Vroeger zaten we vooral in de uitvoering, maar nu krijgen en pakken we ook een steeds prominentere rol in de ruimtelijke ontwikkeling. “Water en bodem sturend” is daarbij onze leidraad. Onze kracht als waterschap zit in die fluorescerende jassen in het veld – onze mensen in het veld die de bewoners én het gebied kennen en begrijpen. Wij als waterschap kunnen de brug slaan tussen de vergadertafel en de praktijk.”

Ton Cornelissen is daarmee meer dan een strateeg: hij is een verbinder, een luisteraar en een aanjager. In zijn ogen ligt de toekomst van de Peel niet in het kiezen van de makkelijkste weg, maar in kleine maar gerichte stapjes samen leren, durven en doen.

Tijdens Boven het Maaiveld op 30 oktober leidt Ton samen met zijn collega en gebiedsadviseur Geert Dekker een workshop over deze uitdagende opgave in de Peel. Sluit je aan?

Registreer je nu voor Boven het Maaiveld 2025