Fruittuin van West: een bloeiend voorbeeld van stadslandbouw

Wil Sturkenboom groeide op in een appelboomgaard in Dronten. De jonge Wil deed de middelbare fruitteeltschool en ging meteen in het bedrijf werken. Alleen keek Wil op een andere manier naar de fruitteelt dan zijn vader. ‘Ik was niet gelukkig met hoe het werkte’, zegt hij. ‘Ik wilde de boomgaard op mijn eigen manier gaan runnen. Dat heb ik dan ook gedaan. Toen mijn vader in 1997 uit het bedrijf ging, ben ik meteen overgestapt op biologisch-dynamische teelt. Ik zag de meerwaarde van biologisch vanuit verschillende oogpunten: fruitteelt met al dat spuiten is niet leuk, ik zag de milieu-kant en de financiële kant. Ik ging ervan uit dat biologisch telen, als je het goed aanpakt, ook financieel meer op zou leveren.’

Volgende stap

Nadat Wil zijn bedrijf uitbreidde met twee andere bedrijven, ook in Dronten, vond hij het tijd voor een volgende stap. Samen met zijn vrouw Lisan besprak hij de verschillende mogelijkheden. ‘We begonnen met een idee over een zelfpluktuin. Uiteindelijk werd het een pluktuin met een woning, een winkel, horeca, zonnepanelen op de daken een eigen boomgaard, een veehouderij, en bloemen- en groententeelt. En alles biologisch-dynamisch.’

Wensenlijstje

Hoe Wil en Lisan het aanpakten? ‘We maakten een plan. Het plan hebben we bij vijf gemeenten neergelegd, verdeeld over het land. Van één gemeente hoorden we niets, bij de andere vier werden wij uitgenodigd en bij één zat de burgemeester meteen aan tafel. We maakten een lijstje met wat we precies wilden en hoe we dat wilden realiseren. Uiteindelijk kozen we voor Amsterdam,’ zegt Wil. ‘Niet alleen omdat we hier kansen zagen voor een relatief jonge, gemengde en betrokken klantenkring, maar ook omdat we vanaf het begin één vaste contactpersoon kregen. Dat was een van de punten van ons wensenlijstje. Arja Nobel, projectmanager voor het gebied “Tuinen van West” bij de gemeente werd ons vaste aanspreekpunt en dat was een groot voordeel in het planologische proces.’

Bloeiend bedrijf

In de afgelopen vijftien jaar heeft het bedrijf, Fruittuin van West, een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Drie percelen in het buitengebied van Osdorp zijn omgetoverd in een letterlijk en figuurlijk bloeiend bedrijf. ‘Natuurlijk ging niet alles van een leien dakje’, zegt Wil, ‘zo bleek een van de drie percelen een erg lastige grondkwaliteit te hebben. Maar voor alles wat tegenzat vonden we steeds een oplossing. En voor de gemeente niets dan lof. Nooit hebben we regeldruk ervaren. Integendeel, we werden overal juist bij geholpen, ook door de gemeentelijke landschapsarchitect. Hij maakte het mogelijk om ons “Earth Ship” te bouwen (een duurzaam, zelfvoorzienend gebouw van natuurlijke en gerecyclede materialen, red.). Samenwerking met de gemeente is het slimste voor een goede overstap naar multifunctionele landbouw. Een andere succesfactor is naar mijn mening dat je zelf ook een goed bedrijfsmodel moet bedenken dat zichzelf kan bedruipen. Ik wilde nooit iets met subsidies te maken hebben. Dat klinkt namelijk wel leuk, maar je bent veel tijd kwijt met het noteren en verantwoorden van je uitgaven. Bovendien vind ik dat je je eigen broek moet kunnen ophouden als je aan een onderneming begint.’

Levensvatbaarheid en samenwerking

‘Dat is dan ook wat ik andere agrariërs en overheden zou willen meegeven: een succesvolle overstap naar multifunctionele landbouw hangt af van de levensvatbaarheid van je plannen én een soepele samenwerking met de overheid. We moeten het sámen doen. En ik? Ik ben dik tevreden met wat we hier gerealiseerd hebben. We verdienen een goede boterham en hebben inmiddels zoveel medewerkers en onderpachters dat zo’n dertig gezinnen kunnen leven van wat wij hier met z’n allen hebben neergezet. Daarbij komen nog jonge mensen die hier hun eerste baantjes hebben: stagiairs van verschillende scholen en ook onze leuke vrijwilligers.’